منظور از تکمیل در نساجی، مجموعه عملیات و مراحل انجام شده بر روی فرآورده نساجی با هدف بالا بردن کیفیت و مرغوبیت آن میباشد. در تولید فرآورده های نساجی، تکمیل به تمام مراحلی گفته میشود که نخ، پارچه و منسوجات کشباف طی میکنند تا ظاهری بهتر، کارایی بی نقص و زیر دستی لطیف و مناسب داشته باشند.
در صنعت نساجی و پوشاک، تکمیل بر روی پارچه به منظور افزایش درخشندگی، نرمی، زیبایی، ثبات دائمی، اتو پذیری، تغییر کاربری، آبرفت گیری و نظایر آن صورت میگیرد.
همچنین در بعضی موارد مقاوم سازی پارچه در برابر آتش، آب و برخی حشراتی از دیگر اهداف کالای نساجی است. تکمیل کالای نساجی در مراحل مختلف کالای نساجی انجام میشود، این مراحل ممکن است پس از بافندگی پارچه و یا پس از رنگرزی و چاپ رخ دهد، به همین منظور تکمیل کالای نساجی توسط مهندسین این صنعت در تقسیمبندیهای مختلفی تعریف می شود .
به طور کلی نوع تکمیل بر روی منسوجات وابسته به مورد مصرف آنهاست.
در عملیات تکمیل، پارچه تحت اعمال شیمیایی و مکانیکی قرار میگیرد و علاوه بر این که ارزش تجاری آن بالاتر میرود، مشتری پسندتر نیز میشود. پارچهها با توجه به نوع و جنسشان، از عملیات خاص تکمیلی برخوردار میباشند. پارچههای با جنس الیاف گیاهی، حیوانی و یا مصنوعی هر کدام عملیات تکمیلی خاص خود را میطلبند .
روشهای تکمیل به سه دسته کلی تقسیم میشود:
الف) روش های فیزیکی
ب ) روش های شیمیایی
ج ) روش های شیمیایی و فیزیکی
انواع تکمیل نیز به سه دسته تقسیم میشود :
۱ ) تکمیل موقت یا ناپایدار مانند اتو زدن و نرم کردن
۲ ) تکمیل دائم مانند نمدی کردن و خارزدن
۳ )تکمیل ثابت مانند پلیمریزه کردن منومری در سطح کالا